Prorocy – biblijne rozważania
Kwalifikacje starotestamentowego proroka w Izraelu były bardzo surowe. Jeśli jego przepowiednia nie sprawdziła się był zabijany. Poniżej przykłady proroków, którzy wielokrotnie zdali test na prawdziwego proroka. Jak poznać prawdziwego proroka?
Test proroka
W Starym Testamencie Mojżesz nauczany przez samego Boga przestrzegał jakich proroków ma słuchać lud Boży. Sam fakt czynienia cudów lub znaków nie czyni proroka prawdziwym jeśli namawia lud do odstępstwa od prawdziwego Boga. Mojżesz przepowiedział, że w przyszłości nadejdzie największy z proroków – Mesjasz Jezus.
Skąd możemy wiedzieć czy prorok głosił poselstwo od Boga czy mówił od siebie? Który z proroków jest prawdziwy? Z pomocą przychodzi nam nieomylne Słowo Boże:
„Jeśli pomyślisz w swym sercu: «A w jaki sposób poznam słowo, którego Pan nie mówił?» gdy prorok przepowie coś w imieniu Pana, a słowo jego będzie bez skutku i nie spełni się, [znaczy to, że] tego Pan do niego nie mówił, lecz w swej pysze powiedział to sam prorok. Nie będziesz się go obawiał.” V Mojż 18,21n
Gdy słowo prorockie nie wypełniło się taki prorok był zabijany. Dlatego niewielu garnęło się do prorokowania. Jeśli się już pojawili postępowano z nimi bezkompromisowo.
„Jeśli powstanie u ciebie prorok, lub wyjaśniacz snów, i zapowie znak lub cud, 3 i spełni się znak albo cud, jak ci zapowiedział, a potem ci powie: «Chodźmy do bogów obcych - których nie znałeś - i służmy im», 4 nie usłuchasz słów tego proroka, albo wyjaśniacza snów. Gdyż Pan, Bóg twój, doświadcza cię, chcąc poznać, czy miłujesz Pana, Boga swego, z całego swego serca i z całej duszy. 5 Za Panem, Bogiem swoim, pójdziesz. Jego się będziesz bał, przestrzegając Jego poleceń. Jego głosu będziesz słuchał, Jemu będziesz służył i przylgniesz do Niego. 6 Ów zaś prorok lub wyjaśniacz snów musi umrzeć, bo chcąc cię odwieść od drogi, jaką iść ci nakazał Pan, Bóg twój, głosił odstępstwo od Pana, Boga twego, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej, wybawił cię z domu niewoli. W ten sposób usuniesz zło spośród siebie. 7 Jeśli cię będzie pobudzał skrycie twój brat, syn twojej matki, twój syn lub córka albo żona, co na łonie twym spoczywa albo przyjaciel tak ci miły, jak ty sam, mówiąc: «Chodźmy, służmy bogom obcym», bogom, których nie znałeś ani ty, ani przodkowie twoi - 8 jakiemuś spośród bóstw okolicznych narodów, czy też dalekich od jednego krańca ziemi do drugiego - 9 nie usłuchasz go, nie ulegniesz mu, nie spojrzysz na niego z litością, nie będziesz miał miłosierdzia, nie będziesz taił jego przestępstwa. 10 Winieneś go zabić, pierwszy podniesiesz rękę, aby go zgładzić, a potem cały lud. 11 Ukamienujesz go na śmierć, ponieważ usiłował cię odwieść od Pana, Boga twojego, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli.” V Mojż 13,1-11
Niektóre proroctwa sięgały dalekiej przyszłości. Często ci prorocy nie rozumieli znaczenia swoich proroctw. Dotyczyły one nadejścia Mesjasza.
„Nad tym zbawieniem wszczęli poszukiwania i badania prorocy - ci, którzy przepowiadali przeznaczoną dla was łaskę. Badali oni, kiedy i na jaką chwilę wskazywał Duch Chrystusa, który w nich był i przepowiadał cierpienia [przeznaczone] dla Chrystusa i mające potem nastąpić uwielbienia. Im też zostało objawione, że nie im samym, ale raczej wam miały służyć sprawy obwieszczone wam przez tych, którzy wam głosili Ewangelię mocą zesłanego z nieba Ducha Świętego. Wejrzeć w te sprawy pragną aniołowie.” 1 P 1,10nn
Test nr 1
Proroctwo musi być dokładne i konkretne, a co najważniejsze musi pochodzić od samego Boga - nie ma mowy o dwojakiej interpretacji.
- Tak było w przypadku proroka Jeremiasza. Przepowiedział, że Juda – południowe królestwo Izraela zostanie zajęte i zniszczone przez Nebukadnezara – króla Babilonu.
„oto poślę, by przyprowadzić wszystkie pokolenia północy - wyrocznia Pana - i Nabuchodonozora, króla Babilonu, mojego sługę. Sprowadzę ich przeciw temu krajowi, przeciw jego mieszkańcom i przeciw wszystkim narodom dokoła. Wypełnię na nich klątwę, uczynię z nich przedmiot grozy, pośmiewisko i wieczną ruinę.” Jer 25,9
„Cały ten kraj zostanie spustoszony i opuszczony, a narody będą służyć królowi babilońskiemu przez siedemdziesiąt lat” Jer 25,11
Jego proroctwa wypełniały się. Nie zdobył jednak wielkiej popularności. Przeciwnie, wskutek głoszonych proroctw Jeremiasz był bity na rozkaz przywódcy religijnego Paszchura
„I kazał Paszchur poddać chłoście proroka Jeremiasza i zakuć go w kłodę, która się znajdowała w Wyższej Bramie Beniamina, w domu Pańskim.” Jer 20,2
Archeolodzy oraz starożytna historia potwierdza wypełnienie się proroctwa Jeremiasza. Jerozolima została zniszczona, Juda starta w pył, a lud wyprowadzony do niewoli na 70 lat.
W ciągu swojego życia Jeremiasz był pogardzany, ponieważ głoszone poselstwa zapowiadały nieszczęścia z powodu grzechów Izraela i niechęci do upamiętania się.
- Innym przykładem proroka okrutnie potraktowanego przez innych był Micheasz. Żył on za czasów Jehoszafata i Achaba. Prorok Micheasz doradzał królom czy odniosą sukces walcząc o Ramot.
„Jednak Jehoszafat rzekł: «Czy nie ma tu jeszcze jakiegoś proroka Pańskiego, abyśmy mogli przez niego zapytać?» 8 Na to król izraelski odrzekł mu: «Jest jeszcze jeden mąż, przez którego można zapytać Pana, ale ja go nienawidzę, bo nie prorokuje mi dobrze, tylko źle. To jest Micheasz, syn Jimli»” 1 Król 22,7
Micheasz był poddany niesamowitej presji. 400 proroków głosiło powodzenie w tym przedsięwzięciu. Zdeklarował się bojąc się o swoje życie: „Wówczas Micheasz odrzekł: «Na życie Pana! Na pewno będę mówił to, co Pan mi powie».” Po chwili jednak skorygował się i zapowiedział porażkę.
„Wtedy król izraelski zwrócił się Johszafata: «Czyż ci nie powiedziałem? Nie prorokuje mi pomyślności, tylko nieszczęścia»” 1 Król 22,18
Micheasz nie poprzestał na tym, ale nazwał wszystkich obecnych proroków kłamcami. Następnie przepowiedział, że król Achab zostanie zabity w walce, a armia Izraela zostanie rozproszona.
„Król izraelski zaś rozkazał: «Weź Micheasza i każ go zaprowadzić do Amona, dowódcy miasta, i do syna królewskiego, Joasza, 27 i powiedz: "Tak rzekł król: Wtrąćcie go do więzienia i żywcie go chlebem i wodą jak najskąpiej aż do mego powrotu w pokoju"». 28 Na to Micheasz powiedział: «Gdybyś miał powrócić w pokoju, to znaczyłoby, że Pan nie mówił przeze mnie».” 1 Król 22,26-28
Micheasz zdał egzamin na prawdziwego proroka.
- ostatnim opisanym tutaj prorokiem jest Izajasz – elokwentny, używający poetyckiego języka prorok ten żył 740 do 680 p.Ch. za panowania 4-ech królów judzkich. Wielokrotnie przechodził test proroka. Najbardziej znany był za czasów Hiskiasza w 710 r. p.Ch. kiedy potężna armia asyryjska zaatakowała Judę i oblężyła Jerozolimę.
„1 W czternastym roku panowania króla Hiskiasza najechał Sennacheryb, król asyryjski, wszystkie warowne miasta judzkie i zdobył je. 2 Z Lakisz posłał król asyryjski rabsaka z dużym oddziałem do Jerozolimy przeciw Ezechiaszowi.” Iz 36,1n
Po raz pierwszy użyto broni w postaci mowy propagandy, aby osłabić morale mieszkańców Jerozolimy w celu poddania się bez walki. Stosowana dezinformacja przez wroga miała okazać się skuteczną metodą. Do czasu proroctwa Izajasza, który przepowiedział, że król asyryjski zabity, a jego wojska wycofają się.
„Sennacheryb więc, król Asyrii, zwinął obóz i odszedł; wrócił się i pozostał w Niniwie. 38 A zdarzyło się, że gdy się on modlił w świątyni Nisroka, swego bożka, synowie jego, Adramelek i Sereser, zabili go mieczem” Iż 37,36nn
Po drugie Izajasz przepowiedział, że Babilon całkowicie zniszczy Judę, a wszystkie skarby Izraela zostaną wywiezione. Przepowiedział także synowie królewskiej rodziny będą w pałacu w Babilonie. Tak też się stało po ponad 100 latach później: „Wtedy Izajasz powiedział do Hiskiasza: «Posłuchaj słowa Pana Zastępów! Oto nadejdą dni, gdy to wszystko, co jest w twoim pałacu i co nagromadzili twoi przodkowie aż do dzisiejszego dnia, zostanie zabrane do Babilonu. Nic nie pozostanie, mówi Pan. A z synów twoich, którzy będą pochodzić od ciebie, z tych, którym dasz życie, wybierze się dworzan do pałacu króla babilońskiego».” Iż 39,5-7
Po trzecie Izajasz przepowiedział, że Babilon będzie doszczętnie zniszczony i podbity przez Medów (zobacz Dan 5,1-31). Babilon nigdy nie będzie zamieszkany. To proroctwo było wypowiedziane około 150 lat wcześniej.
„17 Oto Ja pobudzam przeciw nim Medów,
którzy nie cenią sobie srebra
ani w złocie się nie kochają.
18 Wszyscy chłopcy będą roztrzaskani, dziewczynki zmiażdżone2.
Nad noworodkami się nie ulitują,
ich oko nie przepuści także niemowlętom.
19 Wtedy Babilon, perła królestw,
klejnot, duma Chaldejczyków,
stanie się jak Sodoma i Gomora,
gdy ją Bóg wywrócił.
20 Nie będzie nigdy więcej zamieszkany
ani zaludniony z pokolenia w pokolenie.
Nie rozbije tam Arab namiotu
ani pasterze nie staną na postój.
21 Dziki zwierz tam mieć będzie swe leże,
sowy napełnią ich domy,
strusie się tam zagnieżdżą
i kozły będą harcować.
22 Szakale nawoływać się będą w ich pałacach
i hieny wyjąc w ich przepysznych gmachach.
Godzina jego się zbliża,
jego dni nie będą przedłużone.” Iż 13,17-22
Po czwarte przepowiedział, że pewien król o imieniu Cyrus odbuduje Jerozolimę i świątynię, a Żydzi powrócą z niewoli do ziemi swoich przodków. (Iz 44,28 – 45,4). Prawie 200 lat później proroctwo sprawdziło się (Ezdr 1,1-11).
Co czyni z proroków kogoś szczególnych. Odpowiedź brzmi - test na prawdziwego proroka.
W czasach nowotestamentowych prorokinie i prorocy przepowiadali zbliżający się czas głodu oraz prześladowania poszczególnych wierzących. Dotyczyły one jednak konkretnych wydarzeń oraz miejsca. Ich proroctwa były jednak zgodne z nauczaniem Starego i Nowego Testamentu.
W związku z tym, że urząd prorocki wypełnił się w Mesjaszu nie funkcjonują dzisiaj prorocy w rozumieniu starotestamentowym.
"To przede wszystkim miejcie na uwadze, że żadne proroctwo Pisma nie podlega własnemu wykładowi. Nie z woli bowiem ludzkiej zostało kiedyś przyniesione proroctwo, ale kierowani Duchem Świętym mówili Boga święci ludzie" 1 P 1,20n
"jak również we wszystkich listach, w których mówi o tym. Są w nich trudne do zrozumienia pewne sprawy, które ludzie niedouczeni i mało utwierdzeni opacznie tłumaczą, tak samo jak i inne Pisma, na własną swoją zgubę. Wy zatem, umiłowani, wiedząc o tym wcześniej, strzeżcie się, abyście dając się uwieść błędom tych, którzy nie szanują praw Bożych, własnej stałości nie doprowadzili do upadku" 2 P 3,16n
W odrębnym rozważaniu przedstawimy jeden z trzech urzędów Pana Jezusa Chrystusa – urząd prorocki (poza nim urząd kapłański i królewski). W Nim zostały te urzędy wypełnione.